Werken met plezier

Minder werkstress, méér creativiteit en voldoening; dat klinkt goed, toch? Met deze tips pak je je werk na de zomer eens helemaal anders aan.

1. Bekijk stress van de positieve kant

Stress kan heel vervelend zijn, maar feitelijk gezien is het een teken dat je een uitdaging hebt. De stressreactie in je lichaam is nodig om je wakker te schudden en je te waarschuwen dat je dit varkentje niet kunt wassen als je op de automatische piloot blijft staan. Er is een verandering nodig: meer alertheid en focus. De stressreactie in je lichaam is het vonkje dat je nodig hebt om met de situatie te kunnen dealen. Houdt de stress langer aan, dan maakt je lichaam niet alleen cortisol en adrenaline aan (wat je aanzet tot actie), maar krijg je ook een dosis oxytocine om je oren, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Freiberg. Dit knuffelhormoon zet je aan tot sociaal contact, zodat je sneller om hulp vraagt.

Merk je dat bij jou het stresslampje aan gaat? Zoom dan uit en bekijk wat je voelt, denkt en doet. Besef dat je jezelf eigenlijk een hogere versnelling cadeau doet. En weet dat je geen stress krijgt van een situatie, maar van de gedachten die je erover hebt. Als je die gedachten in toom weet te houden, krijgt stress geen vat op jou en je gezondheid. Dit is hersengymnastiek voor gevorderden, maar het werkt! Bekijk stress van de positieve kant, dan doet je lichaam dat ook. Bron: Boek ‘Was het maar maandag’, van Brigitte Durruty

2. Detox je to-do’s

Heb jij een duidelijk doel voor ogen? De volgende stap in je carrière of een uitdagende klus waar je voor wilt gaan? De kans dat je je doel bereikt, wordt groter wanneer je al je activiteiten (werk én hobby’s) onder de loep neemt. Creative achievement trainer Jojanneke van den Bosch: “Stel jezelf de vraag bij alles wat je doet: is deze taak in lijn met mijn einddoel? Je kunt beter minder doelgerichte dingen doen dan dat je je tijd verdoet aan dingen die haaks op je einddoel staan. Deze detox brengt je uiteindelijk verder en geeft meer voldoening.”

3. Sla je eureka-momenten op

Soms krijg je ineens een briljante ingeving op een iets minder briljant moment. Laat ze niet onbenut en parkeer ze op het gratis online platform trello.com. Voor elk project waar je aan werkt, kun je een trelloboard aanmaken met daarin alle informatie, updates, brainwaves en to do’s. En lekker efficiënt, want je kunt het delen met al je collega’s.

4. Leer van de pro

Niets is zo bevredigend als zelfontwikkeling. Plan een koffiedate met iemand die doet wat jij graag wilt bereiken. Je zal merken dat deze mensen dit niet als vervelend ervaren, maar het juist prettig vinden om te praten met iemand die echt geïnteresseerd is. Onderwerp deze pro in je enthousiasme niet aan een kruisverhoor, maar beperk je tot de kernvragen waar je iets aan hebt:

• Waarom doe je wat je doet?
• Hoe heb je dit bereikt?
• Wat is je grootste struggle en hoe deal je daarmee?

5. Voorkom concentratielekken

Als je continu wordt afgeleid, kom je niet in een lekkere werkflow en ga je eind van de dag met een onvoldaan gevoel naar huis. Brein expert Mark Tigchelaar: “Je vergroot je concentratievermogen als je de stoorzenders van de omgeving in balans brengt met je eigen concentratie-incasseringsvermogen. Stel dat er buiten iemand met een drilboor bezig is. Dat is een inbreuk op je concentratievermogen.” Een concentratielek kun je voorkomen door de stilte op te zoeken. Of zet een koptelefoon op die de geluiden van buitenaf blokt (noise cancelling). Nog een idee: spreek met je collega’s af dat er in de gemeenschappelijke werkruimte ’s ochtends tussen tien en twaalf uur niet gebeld of eindeloos gekletst wordt. Mark Tigchelaar: “Productiviteit is passé. Het gaat er meer om dat je je werk met minder inspanning doet en dat je er meer voldoening uithaalt.”

6. Stop taskswitching

Multi-tasken (meerdere dingen tegelijk doen) en task-switching (wisselen tussen twee taken) zijn allebei funest voor je focus en creativiteit. Hoe onbenullig ook, het duurt ongeveer 23 minuten om te herstellen van een onderbreking van je werk. Mark Tigchelaar legt het uit: “Als je van de ene naar de andere taak switcht, blijft je brein voor een deel bij de vorige taak. Je hebt je aandacht dus niet voor de honderd procent bij de nieuwe taak. Vergelijk het met een kwast die je eerst in de rode verf doopt, vluchtig afspoelt en daarna in de gele verfpot stopt. De eerste kleur blijft zichtbaar. Hoe meer je wisselt van kleur, hoe troebeler de verf. Zo werkt het ook met je brein. Hoe meer je wisselt tussen verschillende taken, hoe minder helder je denkvermogen en hoe belabberder het eindresultaat.”

7. Boost je creativiteit

Verveling kan helpen om creatief te worden. Mark Tigchelaar: “Met een saaie klus die je makkelijk afgaat, blokkeer je je kritische gedachtegang, waardoor de ideeënstroom op gang komt en je eerder op ongebruikelijke oplossingen komt. “Creativiteit is de tegenpool van productiviteit”, stelt Tigchelaar. “Alles wat je doet om je productiviteit te vergroten, gaat ten koste van je creativiteit en andersom.” Jojanneke van den Bosch voegt eraan toe: “Maak tijd vrij om te lummelen en te experimenteren en ga daarna extra gefocust aan de slag met je nieuwe ideeën. Dan haal je een deel van de essentiële lummeltijd weer in en kom je tot een beter eindresultaat.”

Wist je dat…?

• 1 op de 7 werknemers het gevoel heeft tegen een burn-out aan te lopen, volgens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA).
• Een gelukkige werknemer productiever, innovatiever en gezonder is? Maar dit betekent niet dat je als een wilde met complimenten moet gaan strooien. Uit onderzoek blijkt dat dit juist averechts werkt. Teams gaan slechter functioneren als ze meer dan 11 keer zoveel positieve als negatieve dingen tegen elkaar zeggen. Alleen maar positieve feedback werkt dus niet. Een kritische kanttekening houdt je ook op scherp.

Welk uitsteltype ben jij?

Uitstelgedrag is de grootste killer van werkgeluk. Check welk uitstel-type jij bent en voorkom zelfsabotage.

De vastloper

Je wordt overladen door de berg werk die met een nieuw project op je af komt. Zie je door de bomen het bos niet meer? Pas dan op voor zelfsabotage, want daar blink je waarschijnlijk in uit.

De oplossing: Maak een overzicht van de werkzaamheden die je moet of wilt doen. Geef vervolgens voor elke activiteit aan in hoeverre het urgent en belangrijk is, door het een cijfer te geven. En koppel er een realistische deadline aan. Plan de belangrijkste taken als eerste in je agenda en vul de resttijd op met de minder belangrijke taken die ook moeten gebeuren. Zo behaal je sneller kleine successen en ga je er vanzelf weer de lol van inzien. Beloon jezelf minimaal één keer per dag en kijk naar wat er goed gaat.

De perfectionist

Je zegt niet snel dat een project te hoog gegrepen is of dat je iets niet aandurft. En dus ga je op de perfectionistische toer: alles moet eerst tot in de puntjes voor elkaar zijn, voordat je er echt mee aan de slag gaat. Dit is uitstelgedrag van de bovenste plank, want je kunt vooraf niet alles piekfijn in orde hebben. Door gewoon te beginnen, stuit je vanzelf op problemen maar ook op creatieve oplossingen, omdat je in het moment van de actie bent. Al doende kom je op andere oplossingen dan wanneer je van tevoren alle stappen probeert te coveren.

De oplossing: Jojanneke van den Bosch: “Wees eerlijk: ben je écht een perfectionist of is het geraffineerd uitstelgedrag en ben je gewoon onzeker? Onzeker zijn over iets wat je nog niet eerder hebt gedaan, is heel normaal. Buig het om in nieuwsgierigheid. Vogel uit wat de mogelijkheden zijn zonder dat het meteen succesvol hoeft te zijn. Een nee of iets dat minder florissant uitpakt, levert vaak ook nuttige informatie op.”

De moeizame opstarter

Heb je last van opstartproblemen? Of heb je de concentratie van een goudvis? Het kan zijn dat je beter presteert met een straffe deadline, maar dikke kans dat het je ook meer stress dan plezier oplevert.

De oplossing: Bouw regelmatig controle-triggers in die je bij de les houden. Hier wat inspiratie:

–       Vraag een vriendin of je partner om jou over drie uur te bellen, het moment dat jij een bepaalde klus af hebt.

–       Zet elke tien minuten de (eier)wekker voor kleine, simpele taken en neem een korte pauze na ongeveer 30 minuten.

–       Ga naar e.ggtimer.com. Dit is een gratis online tool om taakgericht en met een hyperfocus te werken aan één taak. Wel zolang alle andere notificaties (email, telefoon, sociale media) uitzetten, he?

–       Jojanneke van den Bosch: “Maak een korte termijn tijdsplanning: wat heb je over 5, 15 en 90 minuten af? Zo blijf je beter gefocust en gemotiveerd, omdat je sneller resultaat bereikt. En op die manier train je je hersenen om te focussen op successen.”

De schijf van 5: extra geluk op de werkvloer

1. Help collega’s, vrienden en wildvreemden. Dit is waarschijnlijk de snelste manier om een voldaan gevoel te krijgen. Professor Adam Grant, van Wharton University, beweert dat dit je creatiever, gelukkiger en productiever maakt.
2. Wil je verder komen? Creëer een ‘moai’ om je heen. Dit is een netwerk van mensen met dezelfde interesses in het leven. Een goed vangnet om je heen maakt je stressbestendiger en optimistischer. Daarbij is positiviteit besmettelijk, volgens de auteurs van het boek Ikigai, het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven.
3. Have a break. Helemaal wanneer je overloopt van taken die allemaal nog moeten gebeuren. Brein expert Mark Tigchelaar: “Werk volgens de Pomodoro-techniek in blokken van 25 minuten voor kleine taken tot maximaal twee uur voor een grote werkklus waarbij je meer moet nadenken en er meer creativiteit van je wordt gevraagd. Daarna neem je 5 minuten pauze waarin je je iets compleet anders doet, zoals dansen op een lekker deuntje. Langer doorwerken heeft weinig zin, omdat je focus en productiviteit dan sterk afnemen. Met regelmatig een korte break blijf je maximaal op scherp.”
4. Go out! Zit je vast in je creativiteit of in een negatieve denkspiraal? Ga naar buiten. Zet een relaxt muziekje op (als je stress hebt) of kies een vrolijke playlist (als je depri bent) en zet de pas erin. Zelfs een wandeling van 10 minuten zorgt ervoor dat je meer connected bent met je lichaam en minder in je hoofd zit. Dit vermindert stress en verhoogt de creativiteit, volgens onderzoek van Stanford University. En het ritme van de muziek reshuffelt als het ware je brein, waardoor je op andere gedachtes komt.
5. Het betere bureau beleid. Laat je bureau gedurende de dag lekker verslonzen. Volgens onderzoek van de University of Minnesota maakt het je creatiever. Zit je werkdag erop? Laat je werkplek netjes achter, dat ruimt ook op in je hoofd.

Dit artikel is gepubliceerd in Santé september 2017.